امنيت هوانوردي

در سال 1944 و به هنگام تدوين پيمان شيکاگو به سختي مي شد پيش بيني کرد که هواپيما به عنوان يک وسيله تروريستي مورد بهره برداري قرار گيرد.
در دهه 1960 موضوع امنيت هواپيمايي به طور جدي براي نخستين بار مطرح گرديد و در سطح جهاني هواپيما ربايي به عنوان يک تهديد امنيتي جدي شناخته شد. در همان زمان سازمان جهاني هواپيمايي کشوري نيز مسئول تدوين سياستها و تمهيدات لازم جهت پيشگيري از تهديد امنيتي فوق گرديد . نخستين اقدام ايکائو در در اين خصوص انتشار الحاقيه هفدهم (انکس 17)" "پيمان شيکاگو در سال 1974 مي باشد که تاکنون يازده بار محتواي آن به روز رساني شده است . دوازدهمين بازنگري صورت گرفته در اين الحاقيه نيز به تأييد شوراي ايکائو رسانيده و مقرر گرديده است از اول جولاي سال 2011 به اجرا درآيد.

به دنبال انتشار انکس 17 ؛ ايکائو مواد راهنما لازم را نيز براي اجراي مفاد آن منتشر نمود که نخستين سند از اين دست نظامنامه امنيتي براي حفاظت از هواپيمايي کشوري در قبال مداخلات غير قانوني (سند 8973)مي باشد.

فعاليتهاي ايکائو در حوزه امنيت هواپيمايي در آغاز به تدوين استانداردها و توصيه هاي اجرايي (SARPs) براي درج در انکس 17 متمرکز بود. با گذشت سالها حوزه امنيت هواپيمايي گسترده تر گرديده و امروزه در سه گستره مرتبط : سياست گذاري ، بازرسي از قابليت هاي کشور عضو پيمان شيکاکودرپيشگيري از تهديدات امنيتي ، مساعدت به کشورهاي عضو جهت رفع کاستي هادر تأمين امنيت هواپيمايي، بازرسي هاي ايکائو از کشورهاي عضو تحت عنوان "برنامه جهاني نظارت بر امنيت (USAP)" توسط اداره بازرسي امنيت هواپيمايي (ASA)" انجام ميشود.مساعدت هاي کوتاه مدت و پراهميت در حوزه امنيت هواپيمايي به کشورهاي عضو در چهارچوب برنامه اجرايي توسعه و پشتيباني (ISP)" توسط بخش امنيتي ISD " صورت مي گيرد ، و مساعدت هاي بلند مدت را نيزدفتر همکاريهاي فني ايکائو (ITCB)" به عهده دارد.
سياست کلي ايکائو در حوزه امنيت هواپيمايي متمرکز بر به روز رساني انکس 17 و راهنماهاي مرتبط با آن همچون سند 8973 با توجه به چالش هاي بسيار در خصوص تغيير ماهيت تهديدات در اين حوزه مي باشد. سياستگذاري امنيتي از مسئوليت هاي بخش سياست هاي تجهيزات و امنيت هواپيمايي (SFP)بوده که ترغيب کننده اجراي مفاد انکس 17 از طريق برگزاري سمينارها و کارگاههاي آموزشي و شرکت کارکنان فرودگاهها،خطوط هوايي و مجريان قانون مي باشد. ايکائو براي درک ماهيت متغير تهديدات هواپيمائي کشوري از توصيه هاي کارشناسان پانل امنيت هواپيمايي (AVSEC Panel) " بهره مي گيرد. اين پانل در اواخر دهه 1980 ايجاد گرديد و در حال حاضر متشکل از نمايندگان 27 کشور عضو پيمان و 5 عضو ناظر به نمايندگي از صنعت مي باشد.
تا کنون اين پانل 21 نشست از زمان تأسيس برگزار کرده است و 22مين نشست آن نيز در تاريخ21 الي 25 مارچ 2011 در شهر مونترال کانادا برگزار خواهد شد. صرفنظر از پانل امنيت هواپيمايي (AVSEC) ، متخصصين ساير ارگانها نيز همچون گروه متخصصين شناسايي مواد انفجاري وکميسيون بين المللي و فني مواد انفجاري به ايکائو در اين حوزه ياري مي رسانند . اين متخصصين به بروز رساني الحاقيه فني پيمان در خصوص علامت گذاري مواد منفجره پلاستيکي به منظور شناسايي آنان که در سال 1998 در دستور کار قرار گرفته است ياري مي رسانند. همه کشورهاي عضو پيمان مي بايد از توليد مواد انفجاري علامت گذاري نشده خودداري نمايند.
ساير فعاليت هاي ايکائو در حوزه امنيت هوانوردي تلاش در جهت ارتقاء اسناد مسافرتي (گذرنامه ها) و بهبود آموزش کارکنان حفاظتي مي باشد. درحال حاضر ارتقاء سطح امنيتي اسناد مسافرتي (گذرنامه ها) از طريق اجراي برنامه اسناد مسافرتي ماشين خوان (MRTD) "صورت مي گيرد. ايکائو استاندارد جهاني براي "گذرنامه هاي ماشين خوان (MRPs)" تدوين نموده است . بيش از 180 کشور جهان اقدام به اجراي MRPs کرده اند . ايکائو همچنين براي پيشگيري از تأخيرات غير موجه حرکت بار ، مسافر ، خدمه پرواز و پست در مرزهاي بين المللي به تسهيلات مورد نياز در اين خصوص که منطبق با فرآيندهاي امنيتي توجه نموده و تحت عنوان "برنامه هاي تسهيلاتي (FAL)" از آن نام برده مي شود.