عقب ماندگی هایی که باید رفع شود

دبیر انجمن شرکتهای هواپیمایی ایران به مناسبت دهه فجر گفت : هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران که از آغازین روزهای پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1358 با جلوگیری از پرواز هواپیمای 747 این شرکت به نیویورک با تحریم‌های ظالمانه دشمنان جهانی ایران مواجه شد در 23 دی‌ماه سال جاری، روز تاریخی را تجربه کرد. این تجربه نه از آن رو است که یک فروند هواپیما بعد از سال‌ها به ناوگان کشور و این شرکت اضافه شد بلکه به این خاطر است که دیوار تحریم‌های حمل‌ونقل هوایی کشور به معنی واقعی شکسته شده و این صنعت بسیار پیچیده و حساس را که در 4دهه گذشته استکبار به انحای مختلف تلاش در زمینگیر کردن آن با عدم فروش هواپیما، عدم فروش قطعات، عدم ارائه مدارک و اسناد هواپیماها و قطعات و حتی فروش سوخت به پروازهای ایرانی در فرودگاه‌های اروپایی داشت، استوار و سرافراز به مسیر رشد خود ادامه داد. در این سال‌های محرومیت و محدودیت ناشی از تحریم، ناوگان کشور از 25 فروند به بیش از 273 فروند رسید و شرکت‌های هواپیمایی از دو شرکت دولتی ابتدای پیروزی انقلاب به بیش از 15 شرکت هواپیمایی فعال رسید. متخصصان متعهد کشورمان به دانش تعمیر و نگهداری هواپیما دست یافتند به‌طوری‌که اکنون بالاترین رده‌های تعمیر و نگهداری هواپیماها به‌دست توانمند متخصصان کشور صورت می‌پذیرد.

سازمان هواپیمایی کشوری به‌عنوان نهاد متولی صنعت و اعمال حاکمیت و نظارت بر رعایت استانداردها، با نظارت و عملکرد خوب توسط ایکائو در بین 10 کشور برتر دنیا قرار گیرد. تلاشگران مراقبت پرواز و مرکز کنترل فضای کشور با هوشمندی و تلاش زیاد خود سالانه صد‌ها هزار پرواز داخلی و خارجی و پروازهای عبوری از فضای کشورمان را مدیریت و هدایت می‌کنند. این صنعت به‌رغم تاثیر شگرفی که در توسعه و پیشرفت کشور و توزیع عدالت اجتماعی می‌تواند داشته باشد همواره در این سال‌ها مورد بی‌توجهی و بی‌مهری مسوولان کشور قرار داشته و به‌نظر میرسد با یک نگاه ارزشی مبنی بر لوکس بودن هواپیما و استفاده بیشتر توسط اقشار مرفه جامعه توجه به این صنعت تا حدی مغایر با ارزش‌ها و مبانی نظام تلقی شده است در حالی که براساس سند چشم‌انداز 1404 باید رتبه‌های بالای منطقه را در صنعت حمل‌ونقل هوایی داشته باشیم.

در حالی‌که صنعت حمل‌ونقل براساس تعاریف جهانی محور و محرکه توسعه کشورها تلقی می‌شود و چنانچه بخواهیم براساس باورهای انقلاب اسلامی و با نگاه ارزشی به پیشرفت و آبادانی کشور به موضوع نگاه کنیم، صنعت حمل‌ونقل هوایی کشور با رسوخ به اقصی نقاط کشور و برقراری پرواز به دور افتاده‌ترین فرودگاه‌ها می‌تواند مسیر پیشرفت و آبادانی و توسعه بهداشت و افزایش دانش و فرهنگ و توزیع عدالت اجتماعی به معنای واقعی باشد. با این نگاه به نظر می‌رسد دولت یازدهم و به‌ویژه دکتر آخوندی، وزیر راه و شهرسازی با درک شرایط صنعت و لزوم توجه به آن در دو سال گذشته اقدامات قابل‌توجهی را در جبران بی‌توجهی‌های گذشته انجام داده‌اند. آزادسازی نرخ بلیت پرواز‌های داخلی و برنامه‌ریزی برای اقتصادی شدن فعالیت‌های کسب‌وکار در این صنعت، تلاش برای بازگرداندن هواپیماهای جمهوری اسلامی ایران به جایگاه اصلی خود و کسب سهم ایران از بازار حمل‌ونقل هوایی منطقه و جهان، اقدامات موثر در سازمان هواپیمایی کشوری برای بهبود فرآیندها است که آینده خوبی را برای صنعت حمل‌ونقل هوایی کشور نوید می‌دهد.

اگرچه به‌نظر می‌رسد راه درازی در این رابطه در پیش است و عقب‌ماندگی‌های این صنعت به حدی است که دستیابی به نقطه مطلوب به هماهنگی و همکاری تمامی ارکان نظام نیاز دارد. شرایط ایجاد شده پس از برجام و لغو تحریم‌های هواپیمایی و ورود هواپیماهای نو به کشورمان نیازمند آماده‌سازی زیرساخت‌های بسیاری است. ساختار هواپیمایی جمهوری اسلامی برای بهره‌گیری از ناوگان جدید نیازمند تحول بنیادی است. فرودگاه‌های کشور به‌خصوص فرودگاه‌های مهرآباد و امام خمینی (ره) با همین ناوگان فعلی هم با ظرفیت کامل فعالیت می‌کنند و افزوده شدن ناوگان جدید تحول اساسی در امکانات و ظرفیت‌های فرودگاه‌های بزرگ کشور را می‌طلبد. قوانین و مقررات مخل کسب‌وکار در این صنعت به فور وجود دارند در حالی‌که این صنعت به لحاظ وضعیت نامناسب اقتصادی به سختی نفس می‌کشد. برخی از دستگاه‌های دیگر نظیرشهرداری‌ها و هلال‌احمر با اخذ عوارض‌های مختلف روی بلیت از این صنعت ارتزاق می‌کنند بدون اینکه خدماتی را به آن بدهند. در حالی‌که براساس قوانین یاتا عوارض خیریه به‌صورت الزامی و اجباری قابل‌ تعرفه‌گذاری روی بلیت هواپیما نیست، متاسفانه شاهد فشار دستگاه‌های مختلف برای اخذ عوارض‌های متعدد روی بلیت هستیم.

نمایندگان مجلس شورای اسلامی باید به فوریت در جهت حذف قوانین و مقررات دست و پاگیری که جلوی حرکت شتابان صنعت را می‌گیرد، اقدام کنند. لغو 5درصد عوارض شهرداری، لغو عوارض هلال‌احمر، اصلاح قوانین مالیاتی شرکت‌های هواپیمایی با توجه به نقش تاثیرگذار فعالیت‌های حمل‌ونقل هوایی در توسعه گردشگری کشور، لغو مالیات بر ارزش افزوده برای کسب‌وکار هواپیمایی، جبران 1600 میلیارد تومان زیان شرکت‌های هواپیمایی برای پرواز به مناطق غیراقتصادی و کمتر برخوردار در شرایط اعمال نرخ‌های تکلیفی در طول برنامه‌های چهارم و پنجم توسعه، جبران خسارت‌های ناشی از هواپیماهای توپولف و... اقداماتی است که نقش نمایندگان مجلس شورای اسلامی را در تحول بنیادین در صنعت حمل‌ونقل هوایی بسیار پررنگ و تاثیرگذار می‌نماید.

واقعیت این است که با امضای قراردادهای هما با بوئینگ و ایرباس و ATR صنعت حمل‌ونقل کشور وارد عرصه جدیدی از فعالیت‌های خود پس از 4 دهه تحریم ظالمانه می‌شود و استفاده از فرصت‌های ایجاد شده برای ارائه خدمات شایسته به مردم عزیز کشورمان که نارسایی‌ها و مشکلات این صنعت را در این سال‌ها صبورانه و بردبارانه تحمل کردند، نیازمند تلاش جمعی و همصدایی تمامی ارکان نظام است. ضمن اینکه در شرایط ایجاد شده پس از برجام فعالان بخش‌خصوصی این صنعت که در سال‌های سخت تحریم بخش عمده‌ای از حمل‌ونقل هوایی کشور را به‌ عهده داشته به فراموشی سپرده نشوند بلکه در راستای سیاست‌های کلی نظام در اجرای اصل 44 قانون اساسی و براساس تدابیر مقام معظم رهبری در اجرای اقتصاد مقاومتی باید سازوکارهای مناسب برای تقویت حضور بخش‌خصوصی را در این صنعت فراهم کرده و تدابیر لازم برای جذب سرمایه‌های بیشتر و استفاده از بازار سرمایه در این صنعت اتخاذ شود.