آيا درهاي كاكپيت ايمني لازم را دارند ؟

پس از رويداد يازده سپتامبر سال 2001 مشخصات جديدي براي درب كاكپيت مشخص شد و پس از مدتي برای همه هواپيماهاي مسافربري جهان اعمال گرديد. البته با وجود مقررات بين المللي درباره ورود و خروج كاكپيت، بعضي از شركت هاي هواپيمايي مقررات خاص خود را اعمال می كردند. تا پيش از سقوط پرواز هواپيمايي « ژرمن وينگز» اين مقررات به صورت پراكنده اجرا مي شد و پس از آن سازمان هواپيمايي كشوري ايالات متحده و سپس اروپا حضور دست كم دو نفر را در تمام لحظات در كاكپيت الزامي كردند.

در حال حاضر كه درب كاكپيت تنها از داخل باز و بسته مي شود و بدون اجازه خلبان كسي نمي تواند به كاكپيت وارد شود، اگر در شرايطي مانند سقوط پرواز « ژرمن وينگز » كه كمك خلبان درب را از داخل قفل كرد تا خلبان نتواند داخل شود، چگونه مي توان به کاکپیت وارد شد و از سقوط هواپيما جلوگيري كرد. در اين صورت خلبان يا كمك خلبان هواپيما ربا مي شوند و كسي به آنها دسترسي ندارد.

از سوي ديگر عده اي از كارشناسان ايمني – حراستي مي گويند  بهترين راه حل، ساخت درب هايي است كه اگر كسي بخواهد از ورود به داخل كاكپيت جلوگيري كند، بازكردن درب از خارج با تاخير صورت گيرد يا دست كم شيوه اي براي باز كردن درب از خارج ابداع شود تا در شرايط اضطراري، دسترسي امكان پذير باشد.

يكنواختي بين المللي

مقررات يكساني درباره ضد گلوله بودن درب هاي كاكپيت در سراسر جهان اعمال مي شود .نخست  كشورهاي ايالات متحده، اروپا، كانادا و برزيل با هماهنگي هاي نزديكي كه با يكديگر داشتند استانداردهاي درب كاكپيت را مشخص و در  هواپيماهاي خود اعمال كردند.

درب کاکپیت در برابر سلاح گرم مانند اسلحه كمري يا حتي نارنجك بايد طبق پوشش ضد گلوله اي كه درمقررات موسسه ملي بالستيك سطح 3 الف ذكر شده مقاومت داشته باشد. به عبارتی در برابر گلوله كاليبر 9 ميلي متر يا مگنوم 44 مقاومت کند. موسسه ملي اظهار مي دارد كه اين بالاترين سطح حفاظت دربرابر سلاح دستي است كه درب هاي مورد نظر تا بر خورد 48 گلوله به يك نقطه مقاومت خواهند كرد.

براساس مقررات سازمان هواپيمايي كشوري ايالات متحده درب كاكپيت از داخل قفل مي شود ولی باید  به گونه طراحي شده باشد كه در صورت گيركردن يا خراب شدن قفل، خلبانان بتوانند درب را باز كنند تا از كاكپيت خارج شوند. ميهمانداران نیز بايد بتوانند در صورت بيهوش شدن خلبانان به داخل كاكپيت راه یابند. خروجي هاي اضطراري هواپيما بايد امكانات باز شدن از داخل و خارج از هواپيما را داشته باشند البته به جز پنجره هاي كاكپيت .

هواپيماهايي كه مكان خاصي براي استراحت خدمه پرواز دارند و اگر مكان استراحت به كاكپيت راه داشته باشد بايد يك درب با قفلي كه از  كاكپيت كنترل مي شود بين مكان استراحت و كاكپيت تعبيه شده باشد .

شركت هاي هواپيمايي روش هاي جاري متفاوتي را براي بازنگهداشتن درب كاكپيت در حين پرواز دارند. در حال حاضر براساس مقررات سازمان هواپيمايي كشوري ايالات متحده، هر كدام از شركت ها بايد روش هاي جاري خود را به سازمان هواپيمايي اين كشور ارايه دهند تا تاييد شود.

سازمان هواپيمايي كشوري ايالات متحده شركت هاي هواپيمايي را ملزم كرده است تا در هواپيماهايي كه دو خلبان دارند در هر لحظه بايد دو نفر در كاكپيت باشد يعني زماني كه يكي از آنها كاكپيت را در حين پرواز ترك مي كند، خدمه ديگري كه معمولا يك ميهماندار است بايد در كاكپيت حضور داشته باشد. اين قانون، پس از سقوط پرواز «ژرمن وینگز» اجباری شد.

تغييرات اندك در استانداردها

با وجود تاكيد مقررات بين المللي هواپيمايی در زمينه ساخت درب هاي جديد ،باز هم نارسايي هايي در استاندارد اين درب ها به چشم مي خورد. هنوز سامانه شفافي درباره باز كردن درب از بيرون وجود ندارد و در زمان بروز وضعيت اضطراري ، كسي نمي تواند از بيرون درب كاكپيت را باز كند ولي پس از سانحه پرواز «ژرمن وینگز» و الزامي شدن حضور دو نفر در كاكپيت شركت هاي هواپيمايي بلافاصله آن را به جرا در آوردند. البته بسياري از آنها در گذشته اين قانون را نپذيرفته بودند.

ولي آيا اعمال قانون دو خدمه پرواز در كاكپيت مي تواند امنيت مسافران را تضمين كند ؟ در هواپيماهاي كوچكي كه دو يا سه ميهماندار دارند، حضور يك ميهماندار در كاكپيت از تعداد آنها در کابین مي كاهد و توان مقابله با مسافران فرصت طلب يا پرخاشگر كمتر خواهد شد. امید است صنعت حمل و نقل هوایی پاسخگوی این ابهامات باشد.